In december van 2022 ging Bruno Mortier,  de General Manager van Febelco Groothandel, op bezoek bij apotheker Lieve Victor in Zemst. In een interview bespreken ze hoe 2022 is verlopen en blikken ze vooruit op wat het nieuwe jaar zal brengen.

Naam: Lieve Victor
Apotheek in Eppegem (Zemst)
Klant bij Febelco sinds… “altijd, oorspronkelijk Asma Borgers.
Hoogtepunt 2022: “onze rol bij de Covid-vaccinaties.”
Ik vind het fantastisch om apotheker te zijn… “omdat ik mijn kennis en mijn sociale rol op een laagdrempelige manier kan inzetten.”

Naam: Bruno Mortier
Functie: General manager Febelco
Bij Febelco sinds… “bijna 6 jaar”
Hoogtepunt 2022: “privé de komst van mijn 4e kindje, professioneel het succes van de Febelco Open Houses.”
Ik help graag apothekers omdat… “ik een maatschappelijk belangrijke functie ondersteun”.

Laat ons beginnen met een terugblik. Hoe was 2022 voor jullie?
Lieve: “Al iets rustiger dan 2021. We zijn in het algemeen de Covid-periode goed doorgekomen, maar je mag toch niet onderschatten hoe zwaar die momenten waren voor apothekers.”

Was dit het jaar waarin het terug naar normaal ging voor apothekers?
Lieve: “Nee, dat helaas niet. We zijn nog altijd aan het vaccineren, testen nog dagelijks. Je ziet ook dat er weer meer besmettingen zijn. Het is gekanteld, dat wel, maar wij zijn echt nog niet uit corona.”

Bruno, hoe was 2022 bij Febelco?
Bruno: “We zijn Covid in het algemeen goed doorgekomen. Aan onze kant is het allemaal wat genormaliseerd. Dat voel je ook in de drukte en in het brandjes blussen. Toestanden van de voorbije jaren, waar er vrachtwagens vol Dafalgan worden besteld… dat ligt achter ons. We kunnen nu gestaag verder timmeren aan de ingeslagen weg.”

“We merken wel dat het margeprobleem steeds bepalender wordt. Enerzijds zijn de plafonds van de medicijnprijzen wettelijk vastgelegd.. Maar anderzijds stijgt de loonkost wel. Net zoals andere kosten, trouwens. Ja, dan moet je dat proberen te compenseren op andere vlakken.”

Hoe is de sfeer bij Febelco?
Bruno: “Goed. Het enthousiasme is ongelooflijk om een win-win-win te creëren. Voor apothekers, voor leveranciers en voor onze eigen medewerkers. We zien ook de eerste resultaten van de verandering achter de schermen. Verandering is nooit makkelijk, maar stilaan komt er wel een vibe van: ‘alright, we zijn op de goede weg om nog meer te betekenen!’. Dus ja, heel positief.”

PAASHAAS VERBODEN
Lieve: ‘In alle eerlijkheid, ik moet dat positieve nog ontdekken. Ik kom uit een tijd waar een groothandel 5 tot 6 keer per dag leverde en met Sinterklaas en Pasen nog chocolade bracht. Dat mag nu allemaal blijkbaar wettelijk niet meer. Ik zie onze sector meer ontmenselijken. Een babbeltje slaan met de chauffeur? Dat is haast onmogelijk geworden want hij heeft geen tijd meer. Het menselijke contact moet nu constant inboeten ten koste van rendabiliteit. Maar ik vraag mij af: is dat echt rendabeler?”

Bruno: “Ik begrijp wat je bedoelt, zeker als je het vergelijkt met vroeger. Ik had het ook liever anders gewild, maar we moeten dit doen zodat het leefbaar blijft voor ons. Ten opzichte van vroeger zijn we van 5 naar 3 rondes gegaan en dat zullen we ook zo houden.. Maar we moeten, ook voor onze medewerkers en voor onze chauffeurs, die winstgevendheid wel waarborgen..”

Lieve: “Ja, als je verlieslatend wordt, moet je een oplossing gaan zoeken. En als dat de oplossing is, is het misschien de beste van slechtste.”

Bruno: “We proberen het ook op andere manieren te bekijken en onszelf ademruimte te geven, zeker als het over leveranciers gaat. Als wij €100 verkopen, is er €93 euro voor het product. Als wij dat beter onderhandelen, in naam van de apotheker, dan kunnen we misschien andere fenomenen compenseren. Zo doen we nu al bepaalde projecten met Sandoz, het Safe-project bijvoorbeeld. Maar ook parallelimport, waar we exact dezelfde geneesmiddelen uit het buitenland binnentrekken maar met een margeverbetering voor de apotheker. Dus, we trachten die dalende marges op veel manieren te compenseren, maar het is een feit dat er minder mogelijk is. Financieel en wettelijk. De regelgeving beperkt ons enorm om extra inspanningen te doen.”

Lieve: “Eigenlijk is dat toch enorm jammer?”

Bruno: “Ook wij willen die menselijkheid zoveel mogelijk behouden, geloof me. Maar soms is dat heel moeilijk. Zoals je vaste chauffeur, een klantendienst die je ook kan opbellen, een accountmanager die nog bij je op langskomt… We weten hoe belangrijk dat allemaal is! Ze zijn ook echt het gezicht en de stem van Febelco.”

Denk je dat elke apotheek deze verandering zo ervaart?
Bruno: “Voor sommige apothekers is dat veel minder een issue. Zij vinden dat allemaal niet zo storend. Zolang alles vlekkeloos geleverd wordt en er geen problemen zijn, hoeven zij niet echt een babbeltje te doen met de chauffeur.

Nu ik kan het gevoel van ‘het wordt wat afstandelijker’ wel begrijpen. Maar ik hoop dat er wederzijds begrip is bij de apothekers van elkaars situatie. Wij proberen de apotheker zo goed mogelijk te helpen en te begrijpen. Via onze persoonlijke gesprekken met hen, via onze eigen apothekers enzovoort. En ik hoop echt dat we dit begrip nog kunnen vergroten.”

NACHTELIJK MAILVERKEER
Bruno: “Ook iets om bij stil te staan: amper 10 jaar geleden waren er nog 25 groothandelaars. Vandaag zijn dat er een handvol! Waarom zijn die weg? Ja, omdat het moeilijker is geworden. Bij deze een oproep aan alle apothekers om samen met ons te groeien en een gezamenlijke oplossing te vinden om dit probleem te tackelen. We willen jullie meer gaan ontzorgen.”

Lieve: “Wel, ik vond net dat jullie dat me vroeger meer ‘ontzorgden’. Nu gebeurt er veel per mail. Bijvoorbeeld als mijn chauffeur er eens niet op tijd zal zijn. Vroeger kreeg ik dan een telefoontje, nu sturen jullie een mail. Maar ik ben op dat moment druk bezig in mijn apotheek, ik heb dan geen tijd voor mijn mails. Op een bepaald moment ik zelfs ’s nachts verschillende mails over producten die al dan niet gecrediteerd werden.”

Bruno: “(lacht) Ja, dat hebben we snel afgevoerd. Maar om die communicatie te vergemakkelijken en niet alles via mail te laten verlopen, is er nu ons digitaal klantenportaal MyFebelco. Want we begrijpen hoe belangrijk communicatie is om elkaars situatie te zien. En daarom moeten we in gesprek blijven gaan.”

Lieve: “Heel graag.”

Bruno: “Want we hebben elkaar nodig, he”

Lieve: “Maar ja, onze tijd is allemaal zo beperkt geworden tegenwoordig. Trouwens, ook onze rendabiliteit is enorm gedaald.”

Minder tijd, lagere rendabiliteit. Het lijkt alsof jullie in hetzelfde schuitje zitten. Lieve, mocht jij in de schoenen staan van Bruno, zou jij het anders aanpakken?
Lieve: “Ik ben stiekem wat een communist, dus ik zou minder focussen om  per se een mooie winst te willen uitkeren. Of de winstmarges jaar na jaar te laten stijgen. Ik vraag me altijd af: moet zo’n aandeel altijd stijgen ten koste van de menselijke aanpak in het werkveld?”

Bruno: “Dus in plaats van het aandeel te laten stijgen, zou jij meer investeren in een service voor iedereen en het ontzorgen voor iedereen?”

Lieve: “Ja, exact.

Bruno: “Uiteindelijk zijn wij een coöperatieve, dus we zouden die gedachtegang wel kunnen volgen, alleen…”

Lieve (lacht): “... alleen is de vraag of iedereen denkt zoals ik?”

Bruno: “Ja, daar vrees ik wat voor.”

Lieve: “Voor mij is het commerciële nooit het belangrijkste geweest in mijn beroep. Ik kan tevreden zijn met iemand helpen, zonder dat ik iets verkoop. Maar ik besef ook: ik moet wel verkopen, want hoe betaal ik anders mijn personeel? Dat is een constante spreidstand. Maar het is niet mijn doel om zo rijk mogelijk te worden met mijn apotheek. Ik wil liever zo veel mogelijk mensen helpen, de sociale cohesie in onze maatschappij behouden. Want die gaat hard achteruit.

En ik weet dat er collega’s zijn waar de chauffeur niet eens meer binnen mag. Dat hij de bakken in een sluis moet afzetten. Tja… ik kijk daar toch anders naar.”

Lieve, je hebt een actieve rol opgenomen bij de Covid-vaccinaties. Hoe was dat?
Lieve: ‘Voor het eerst in ons bestaan zijn we echt, volwaardig als zorgverstrekker naar buiten kunnen komen en hebben we de commerciële bijklank van ons beroep achter ons kunnen laten. Het voelde juist omdat het zo dicht bij onze kern ligt: laagdrempelige zorg verstrekken. En we hebben die rol ook waargemaakt.”

Bruno: “Ik vond dat ook een logische evolutie voor apothekers. Zij kennen hun patiënten zo goed, ze hebben zo veel achtergrondkennis over hen. Het was haast vanzelfsprekend dat ze die rol kregen. Ik vond het een erkenning voor hen en voor hun rol in de maatschappij. En waarom zou dit geen katalysator voor meer zijn? Griepvaccins bijvoorbeeld, of advies op ander vlak?”

Lieve: “Het wordt inderdaad nog te weinig belicht dat wij advies geven. Want van ‘s ochtends tot ‘s avonds zijn wij daarmee bezig. Alleen raakt dat aspect altijd ondergesneeuwd onder de doosjes en pillen die verschoven worden.”

Bruno: “Ja, en de grote meerwaarde is net de combinatie van beide. Want dat doosjesschuiven vraagt om bepaalde wetenschappelijke kennis. En dat combineren met de kennis die je hebt van de persoon die voor je staat, dat is een ongelooflijke meerwaarde. Reken daar dan ook nog eens jullie contacten met huisartsen en specialisten bij en je krijgt die unieke, centrale zorgpositie die apothekers hebben. Maar dat komt nog te weinig tot uiting. En bij de vaccinaties vond ik dat het eindelijk officieel voor het grote publiek erkend werd.”

PRIKKEN IN PLAATS VAN FIETSEN
Lieve: “Ik vond het ook zalig dat mensen me opgetogen belden met ‘wij mogen ons bij u laten vaccineren’. Of dat dokters hun patiënten doorstuurden. Dat vond ik een zeer belangrijke erkenning.”

Bruno: “Hetzelfde met de Covid-testen, vond ik. Je kon dat allemaal zelf doen thuis, maar ik vond het aangenamer om dat bij mijn apotheek te laten uitvoeren…”

Lieve: “Aangenaam is zo’n test wel nooit, hé” (lacht)

Bruno: “Nee, maar het gaf me wel meer garanties dat het goed gedaan was.”

Lieve: “Wij hebben al ons verlof eigenlijk in het vaccinatiecentrum gestoken. Ook al onze zaterdagen. Er dagen geweest dat we daar 12 uur zaten. Of het Pinksterweekend… Prachtig weer, iedereen gaan fietsen en wij zaten daar te prikken. Maar allemaal vanuit een maatschappelijk engagement.”

Bruno: “Het was een ontzettend druk jaar voor jullie. Dat heeft veel gevraagd, toch?”

Lieve: “Ja, het was behoorlijk hectisch. ‘t Is ook tijd dat het stopt. Het is nu wel genoeg geweest.”

Dat brengt ons bij de vooruitzichten. Wat mag 2023 brengen?
Lieve: “Wat meer rust in het hoofd. Dat het hectische stopt. Voor de rest… geen speciale nieuwe dingen. Laat al die verrassingen maar uitblijven volgend jaar. En ook, minder ontbrekende producten of prijsdalingen. Gewoon eens een normaal jaar zonder onverwachte toestanden. Dat alles in zijn plooi kan vallen. En voor jou, Bruno?”

Bruno: “Nog vaker connecteren met apotheker en leverancier. Zodat er meer wederzijds engagement is. Bijvoorbeeld als er een product ontbreekt bij ons, dan vinden we het belangrijk dat de apotheker weet wat we daar allemaal voor doen. De beperkte mogelijkheden die we soms hebben. We willen daarrond nog meer in dialoog gaan.”

VERENIGD NAAR HET FRONT
Bruno: “Je zag dit jaar bij Colruyt dat bepaalde producten uit de rekken werden gehaald omdat er geen overeenkomst was met hun leverancier. Wel, het is niet ondenkbaar dat dit ook bij ons zal gebeuren: dat wij bij onze leveranciers de hakken in het zand zetten. Waarom? Omdat we tijdens onderhandelingen ook in naam van de apotheek werken, om zo betere marges, kortingen en services te kunnen blijven garanderen. Uiteraard staan we samen nog sterker wanneer de apotheek ons ten volle steunt. ..”

Wat zien jullie als grootste uitdagingen voor de sector?
Lieve: “. Apothekers blijven motiveren om voor het beroep van officina-apotheker te kiezen en dure specialiteiten onder controle houden.”

Bruno: “Die laatste trend  blijft zich inderdaad maar verderzetten. We zien meer koelproducten, duurdere geneesmiddelen. Ja, da’s minder evident om dat van fabrikant naar patiënt te brengen. Er is meer risico, maar er ligt daar ook meer toegevoegde waarde voor ons als groothandel. Al kunnen we dat financieel niet doorrekenen.”

Lieve: “We nemen die dure producten ook niet zomaar in stock. Maar als een patiënt hier staat en ik heb dat niet, en jullie nemen dat ook niet standaard in voorraad -wat perfect te begrijpen is want dat product kost €2000 euro-, dan wordt er toch niemand beter van? De patiënt wordt niet goed geholpen, mijn marge is veel kleiner en die van Febelco ook.”

Bruno: “Ik denk dat we ook vaker tekorten en stockbreuken gaan hebben door leveranciers.”

Lieve: “Dat merken we nu al… En wij kunnen dat nog begrijpen, maar onze patiënten hebben het daar moeilijk mee.”

Bruno: “En terecht. Maar sommige leveranciers pakken dat ook slinks aan. Zij gaan rechtstreeks aan de apotheker verkopen en niet meer aan ons. Ja, hoe kunnen wij dan een vlekkeloos stockbeheer doen en de apotheek ontzorgen met één leverpunt?”

Is dat een probleem dat jullie samen kunnen oplossen?
Lieve: “Ik denk dat we daar weinig aan kunnen doen.”

Bruno: “Wij gaan toch van onze kant daar meer op inzetten in de loop van 2023. Vroeger stuurden we een mailtje naar de leveranciers, dat zal nu een aangetekend schrijven worden. Met alles wat daaruit volgt. En als ook de apothekers dan bij diezelfde leveranciers van zich laten horen, dan staan we sterker.”

APOTHEKERS MET VOORKEURSBEHANDELING
Bruno: “We gaan ook anders naar onze samenwerkingen met apothekers kijken. Jullie zijn al lange tijd vaste partner, maar er zijn collega’s die gewoon wat komen cherrypicken bij ons. Die kiezen dan één product dat enorm gewild is en snoepen het zo weg voor de neus van partners die meer bestellen bij ons én die dat geneesmiddel ook nodig hebben. Daarom gaan wij trouwe partners een voorkeursbehandeling geven. Als jij kiest voor ons, dan kiezen wij ook voor jou.”

Wat zijn jullie verdere plannen?
Bruno: “Wij staan voor een nieuwe financiële realiteit, hè! Een kwart meer loonmassa, meer dan 1 miljoen extra energiekosten… Daar moeten wij oplossingen voor zien te vinden. Maar wel op een goede manier. Door een focus op onze basisservice, namelijk het juiste product op het juiste tijdstip goed bij de patiënt krijgen. Daarnaast is er ook onze adviserende rol, want apothekers staan er niet altijd bij stil, maar achter elke apotheek staat een heel team van Febelco: klantendienst, infodienst, accountmanagers, mensen van communicatie, chauffeurs, magazijniers… Dat willen we blijven goed doen. Allemaal om jou, apotheker, nog meer te ontzorgen, zodat jij meer tijd en ruimte hebt voor je patiënt. En we willen dat nog meer uitwerken. Met nieuwe services, met nog meer onze sectorbelangen te verdedigen bij de overheid, blijven lobbyen… Wij hebben ook gelobbyd dat de vaccins naar de apothekers kwamen. Voor ons is dat een officieel startpunt van een nieuwe dynamiek. Laat ons dat verder uitbreiden.”

Lieve: “Ik wil het idee van huisapotheek nog meer op punt zetten en vaker in overleg gaan met artsen, kinesisten, zorgverstrekkers, verpleegkundigen, maar ook met het ziekenhuis. Zodat we echt die medicatieschema’s en dat medicijngebruik in kaart brengen. Als apotheker kunnen we daar een essentiële rol in spelen, maar dan moeten er wel middelen tegenover staan. En er moet ernstig over nagedacht worden hoe die middelen gaan ingezet worden. Hoe gaat de medicatie vergoed worden? Hoe gaan die diensten verloond worden? En ik hoop dat we daaruit geraken en de overheid daarin ook luistert naar ons.”